Prof. Dr. Mümtaz Turhan'ın Hayatı ve Eserleri

Mümtaz Turhan, resmi kayıtlara göre 1908’de Erzurum’un Pasinler (Hasankale) ilçesinin Akçataş köyünde (Akçataş köyü, sonradan ilçe statüsüne kavuşan Horasan’a bağlanmıştır) dünyaya gelmiştir.Babası Pasinler'li Şerif Efendi, annesi ise Cebriyye Hanım'dır. Üç erkek kardeşin en büyüğüdür.Ailesi, I. Dünya Savaşı sürecinde Erzurum’da artan Rus işgali tehlikesinden dolayı 1915’te Kayseri’ye göç etmiştir. Böylece Turhan, Erzurum’da başladığı eğitimini Kayseri’de sürdürmüş, ilkokulu ve ortaokulu burada tamamlamıştır. Kurtuluş Savaşı’nın ardından ailesi Erzurum’a geri dönse de Turhan eğitim hayatını sürdürmek üzere onlardan ayrılarak Bursa’ya gitmiş, parasız yatılı öğrenci imtihanını kazandığı Bursa Lisesine kaydını yaptırmış ve bir süre Bursa’da eğitimine devam ettikten sonra naklini Ankara Lisesine aldırarak 1927’de buradan mezun olmuştur. Aynı yıl İstanbul’a giderek Dârülfünûn Edebiyat Fakültesi Felsefe şubesine kaydolmuş ve bir yıl süreyle felsefe eğitimi görmüş, 1928’de Maarif Vekaleti’nin açtığı imtihanı kazanarak psikoloji tahsili görmek üzere Almanya’ya gönderilmiştir. Turhan, 1928-1935 yılları arasında toplam yedi yıl kaldığı Almanya’da önce Berlin Üniversitesi’nde psikoloji öğrenimi görmüş ve ardından Frankfurt Üniversitesi’nde yine psikoloji alanında doktora yapmıştır. 1936’da Türkiye’ye dönmüş ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tecrübî Psikoloji Kürsüsü’ne asistan olmuştur. 1939’da doçent olan Turhan, 1944’de bilimsel çalışma yapmak amacıyla İngiltere’ye gitmiş ve ikinci doktorasını Cambridge Üniversitesi’nde sosyal psikoloji alanında yapmıştır. Turhan 1950’de profesörlüğe yükseltilmiş, 1949-1951 yılları arasında Birleşmiş Milletler Sosyal Komisyonu’nda Türkiye temsilcisi olarak çalışmıştır. Felsefeci ve aynı zamanda öğrencisi olan Mevhibe Hanım (Ögel, d. 1921) ile 1943’te evlenen Turhan’ın bu evlilikten Nesrin (d. 1946) ve Fügen (d. 1951) adlarında iki kız çocuğu dünyaya gelmiştir. Turhan, 1969’da yaşama veda etmiştir.